Στρατηγικές οικειοποίησης και μοντερνιστικές ορθοδοξίες: Μεταμοντέρνες έννοιες στη σύγχρονη Ελληνική φωτογραφία

Διάλεξη

Η εισήγηση ασχολείται με την έννοια της οικειοποίησης (appropriation) που σημάδεψε το δυτικό κόσμο της τέχνης από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, οριοθετόντας πρώτα ορισμένα από τα ευρύτερα ζητήματα που εγείρονται από τον όρο και στη συνέχεια περιγράφοντας την εισαγωγή του στην ελληνική φωτογραφία από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και μετά. Ως όρος στην ιστορία της τέχνης και της κριτικής, η οικειοποίηση συνδέεται με την ανάπτυξη του μεταμοντερνισμού και την εισαγωγή κριτικών θεωριών της αναπαράστασης που αφορούν την έννοια του «δημιουργού». Ως εκ τούτου, σχετίζεται με τη μακρά συζήτηση μεταξύ αυθεντικότητας - πρωτοτυπίας και απομίμησης. Ο ελληνικός φωτογραφικός κόσμος της δεκαετίας του 1980, που καθοριζόταν από μια νεωτερική ορθοδοξία που ήταν (και εξακολουθεί να είναι) βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στο θρίαμβο της συνθετικής πρωτοτυπίας, δε θα μπορούσε να δεχτεί την αμφισβήτηση της αυθεντικότητας ενός έργου τέχνης ή, ακόμη περισσότερο, τη φύση του ίδιου του δημιουργού. Στην πραγματικότητα, η υποδοχή και εισαγωγή μεταμοντέρνων ιδεών όπως αυτή της οικειοποίησης υπήρξε επιλεκτική και με στρεβλώσεις. Οι Έλληνες φωτογράφοι παρήγαγαν έργα που ήταν μεταμοντέρνα στη βάση τους, αλλά η αντιμετώπιση και κατανόησή τους έγινε μέσα σε ένα μοντερνιστικό πλαίσιο. Η εισήγηση παρουσιάζει μια σειρά από χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων και τα αναλύει στο πλαίσιο του μεταμοντέρνου θεωρητικού στοχασμού.

Μανώλης Κονταξάκης
© Μανώλης Κονταξάκης